به بهانۀ سالروز درگذشت؛ ظاهر هویدا چهرۀ درخشان موسیقی و فرهنگ افغانستان

دوشنبه ۱۵ حوت هجری شمسی برابر است با یازدهمین سال درگذشت ظاهر هویدا هنرمند مشهور افغانستان.

تولد: ۹ حوت/ اسفند ۱۳۲۳ افغانستان

وفات: ۱۵ حوت/ اسفند ۱۳۹۰ آلمان

ظاهر هویدا فرزند محمد اسماعیل مایل در سال ۱۳۲۳ هجری شمسی در ولایت دایکندی افغانستان متولد گردید، پدرش کارمند دولت بود و پس از مدتی در ولایت بلخ و در شهر مزار شریف وفات نمود، هویدا با دو برادر خویش در سنین کودکی و در دوران سلطنت محمد ظاهر شاه، پادشاه وقت افغانستان به کابل کوچیدند. هویدا خیلی زندگی غریبانه ای داشت. او تا صنف/کلاس نهم دانش آموز مکتب استقلال کابل بود و پس از آن به دلیل استعداد برجسته اش برای تحصیلات در اتحاد جماهیر شوروی وقت راهی مسکو شد. آقای هویدا برای مدت سه سال به آموزش زبان روسی پرداخت و در دانشگاه موسیقی چایکوفسکی آغاز به تحصیل نمود. او همچنان دوره های آوازخوانی، آوازهای آوپرایی (صداها و نوا ها)، موسیقی کلاسیک اروپایی و آوازخوانی و همچنان (همخوانی) شرکت کرد.

ظاهرهویدا پس از آن به کابل برگشت و با جوانان لیسۀ حبیبیه و استقلال آشنا شده و با آنان همراه شد. و در کنسرت و عرصه سینما و تئاتر ظاهر گشت و آهنگ اجرا کرد تا اینکه راهش به رادیو افغانستان باز شد و در دهۀ چهل خورشیدی گروه آماتوران موسیقی را تشکیل داد و با هنرمندان آماتور وقت جلیل احمد مسحور جمال، احمد ظاهر، حامد شکران، احمد شاکر، ساربان، پرانات، پیکان، رحیم جهانی، برادرش کبیر هویدا، حسین آرمان، نبیل مسکینیار، صابر شیرزوی، استاد نینواز، چترام، حیدر کمال جویا، بهجت احمدی اورکزی، اکبر نایاب و دیگران … این گروه مشهور موسیقی را ساختند، گروهی که از دهۀ چهل خورشیدی تا به امروز جزء درخشان‌ترین دوره های موسیقی افغانستان است و چهره هایی مانند خود ظاهر هویدا، احمد ظاهر و دیگران محصول این گروه و این دوره اند. آقای هویدا در دوره ای در جمهوریت سردار محمد داوود خان یک سلسله فیته ها/کاست و آلبوم های موسیقی را به ثبت رسانید. پنج کست در استیدیوی افغان موزیک، یک کست در استیدیوی موزیک سنتر، یک کست در استیدیوی آریانا موزیک و فیته های کنسرتی در ولایات برخی از کارهای او بود. نخستین کار هنری و برآمدی هویدا بر صحنه های رسمی موسیقی از جاذبۀ موسیقی دهه ۶۰ میلادی برخوردار بود. ظاهر هویدا در سال ۱۳۵۱ به ایران رفته و با هنرمندان وقت آهنگ هایی را اجرا نمود که موجب شهرت و محبوبیت او در ایران گردید. مشهورترین آهنگ ظاهر هویدا در ایران “کمر باریک من شام تاریک من” که تا به امروز توسط آوازخوانان مختلف ایران، افغانستان و تاجکستان بازخوانی شده است. هویدا با آلات موسیقی نظیر پیانو، اکاردیون، آرگن و هارمونیم آشنایی داشت. برادر او کبیر هویدا پیانو نواز ماهر افغانستان که اکنون در امریکا زنده گی می کند، همکار او در بخش پیانو بود. از ظاهر هویدا ۲۰۵ آهنگ در آرشیف نشراتی رادیو افغانستان وجود دارد و حدود بیست آهنگ تلویزیونی و کنسرتی و یک مصاحبه با او در تلویزیون ملی افغانستان و همچنان مجلات ژوندون و آواز، عناوین به ارتباط هویدا بچاپ رسیده است. ظاهر هویدا علاوه بر داشتن صدای خوب و منحصر به فرد خودش، گوینده، برنامه ساز و ممثل تئاتر و سینما بود.

ظاهر هویدا با سردار محمد ایمن، حاجی کامران، حمید و رشید جلیا، رفیق صادق و استاد کریم بیسد از رادیو افغانستان وقت، نمایشنامه ها و نقش هایی در سینما و تیاتر و نمایش‌نامه های رادیویی دارد. هویدا در سه فیلم در نقش ظاهر گردیده، مانند عقاب(فیلم سیاه و سفید) در سلطنت محمد ظاهر شاه، بعداً در دو فیلم کوتاه بنام های(پروفیسر) و (نان) در سال ۲۰۰۰ میلادی بازی نمود. هویدا در اواخر حکومت داکتر نجیب الله، جنگ های داخلی مجاهدین ، ابتدا به پاکستان و از آن جا به هندوستان و از هندوستان به آلمان مهاجر گردید.

ظاهر هویدا با  بانو وحیده هویدا ازدواج نمود و پنج فرزند، سه پسر بنام های مسیح، علی و آرش همچنان دو دختر بنام لیلی و ژاله دارد که در المان زندگی می کنند. از میان فرزندان اش، آرش هویدا منتظم موزیک و آواز خوان خوب و پاپ میباشد. هویدا به عمر ۷۸ سالگی در آلمان وفات نمود. روح اش شاد باد!

ببرک زدران