نگرانی کشاورزان مناطق شمالی افغانستان از خشک شدن بی موقع خوشه های گندم در زمین های کشاورزی شان
بخش بزرگ از کشاورزان ولایات شمالی افغانستان از نوع آفت نادر که در سالهای اخیر متوجه حاصلات گندم آنها میشود، نگران اند. آنها میگویند که از دو سال بدینسو در زمین های کشاورزی آنها خوشه های گندم بعد از جوانه زدن و قبل از رسیدن کامل خود به خود به زردی گراییده و خشک میشوند. این آفت معمولا در اواخر ماه جوازه پدید آمده و آهسته آهسته تا اوسط ماه سرطان بخش بزرگ از یک مزرعه را آسیب میرساند. یکی از کشاورزان ولایت پروان میگوید که از دو سال پیش این واقعه در مزارع آنها اتفاق افتاده و امسال بیش از دو سال قبل، به پیمانه بیشتر خوشه های گندم در یک مزرعه رو به زردی و خشکی نهاده است. به گفته وی این ناهنجاری طبیعی در مزارع گندم ولایات پروان، کاپیسا، بغلان، بلخ، کندز و تخار مشهود بوده و به احتمال زیاد در سایر ولایات نیز کم و بیش وجود دارد. این کشاورز که از ولایت پروان برای یافتن دوا به منظور آسیب زدایی ناشی از این آفت که مزارع گندم اش با آن روبرو است، به کابل آمده است، میگوید که هنوز دارو معیاری که بتواند به گونه قطعی این مشکل را چاره سازد به دست نیاورده است.
چناچه در افغانستان صنعت کشاورزی به گونه سنتی ترین شیوه نسبت به تمام کشور های جهان صورت گرفته و در بازار های افغانستان نیز آنگونه عامل که بتواند به گونه عملی و مدرن مشکلات پدید آمده روی مزارع کشاورزان را حل کند، وجود ندارد.
بر اساس مطالعات عملی و عصری علم کشاورزی این آفت ناشی از خشک ماندن خاک مزرعه در فصل زمستان و خزان می باشد. بر علاوه خشک ماندن خاک کمبود آب در اعماق زمین های زراعتی که باعث نمناک بودن دایمی مزرعه میگردد نیز یکی دیگر از عاملین این چالش گفته شده است. دکتر مستور ملک زاده یکی از کارشناسان ایرانی در یک مقاله خود در رابطه به خشک شدن پیش از وقت خوشه های گندم مینویسد. “طوریکه اگر خاک که روی آن نباتات مانند گندم کاشته میشود در در دو فصل متعدد سال بدون آبیاری باقی بماند و یا هم کمبود آبهای زیر زمینی که ناشی از کاهش یخچال های کوهستانی اطراف زمین های کشاروزی و آب های ذخیروی در اعماق آن زمین ها می باشد باعث میگردد که محصولات زراعتی در هنگام جوانی رو زردی نهاده و بلاخره خشک گردد.
قابل ذکر است که بخش اعظم از اقتصاد مردم افغانستان را کشاورزی تشکیل داده است بناً آسیب های که صنعت کشاورزی افغانستان متحمل میشود، میتواند اقتصاد ملی این کشور را متأثر سازد. در شرایط کنونی که افغانستان با بحران شدیدی اقتصادی دست و پنجه نرم میکند این نوع ناهنجاری های طبیعی که محصولات کشاروزی را در این کشور آسیب میزند، باعث تشدید این بحران خواهد گردید.
