دکتر عبدالغفور آرزو پژوهشگر برجستهء افغانستان:
شاهنامه حماسهء ملی هیچ کشوری نیست
شاهنامه شناسنامهء هویت فرهنگی وتمدنی منطقه ای است که اکنون به چهارده کشور مستقل تبدیل شده است. دکتر عبدالغفور آرزو نویسنده وپژوهشگر برجستهء افغانستان با بیان این مطلب می گوید که شاهنامه شناسنامهء مردمانی است که از کاشغر تا بحیرهء سیاه،از هرات تا بنگال وفراتر از آن میزیند. او افزود که حماسهء ملی هیچ کشوری نیست وبارز ترین دلیل این مساله، شکل نگرفتن دولت – ملت د ردوران فردوسی است. این پژوهشگر به مناسبت زاد روز حکیم ابوالقاسم فردوسی سرایندهء شاهنامه می افزاید که مفاهیم دولت ملت درپایان قرن نزده از اروپا به منطقه ما می آید واین مقوله ها از داده های عصر جدید است.او تاکید می کند تاکید برحماسهء ملی بودن شاهنامه از شان آن می کاهد. دکتر آرزو می گوید که در روزگاری که جهان به دهکده تقسیم شده است، این گفتمان جهان وطنی می تواند از شاهنامه نور ونیرو بگیرد. مشروط براینکه بپذیریم که شاهنامه شاخصه وشناسنامهء هویت فرهنگی مردمان این منطقه است وبه همین دلیل می تواند نقش همگرایانه ای را در منطقه ء وسیعی از آسیا ایفا کند. دکتر آروز می گوید انسان گرایی، عدالت وآزادی ودگر پذیری خطوط برجستهء شاهنامهء فردوسی است.
او می گویدکه با ستایش از وجه حماسی ورزمی شاهنامه باوردارم که باید از سنت نقالی وخشونت دور شویم وهم گرایی وتساهل را در شاهنامه بجوییم. هم چنانی که سعدی دربیت مشهور به شاهنامه اشاره می کند که میازار موری که دانه کش است، که جان دارد وجان شیرین خوش است.
