باتوجه به وابستگی شدید معیشتی خانواده های افغانستانی به فراوردهای کشاورزی کاهش ارزش این فراورده ها چالش های اقتصادی موجود در خانواده های افغانستان بویژه خانواده های کشاورزان را دوبرابر می سازد. اکثریت کشاورزان افغانستان همه ساله شکایت دارند که موقع برداشت حاصلات کشاورزی شان ارزش این محصولات بیش از دوصد فیصد از ارزش جهانی و ارزش معمولی آن (ارزشی که برای یک جنس خاص در بازارهای داخلی و در فصل های متعدد سال نزد مردم معمول و متداول است) کاهش میابد. درفراه یکی از ولایات غربی افغانستان است که شغل اکثریت باشنده گان این ولایت را زراعت تشکیل می دهد و همه ساله با این وضعیت هنگام برداشت محصولات کشاورزی شان مواجه میشوند. این ولایت در چندین سال اخیر نسبت به تمام ولایات افغانستان سالانه بیشترین سهم در تولید تربوز را داشته است. بنابر این برای اکثریت خانواده های کشاورز ساکن در ولایت فراه محصول تربوز مهم ترین اسباب معیشتی به شمار می آید. تربوز یکی از فراوردهای کشاورزی در ولایات مختلف افغانستان است که حجم بزرگ از دهقانان همه ساله به کشت آن میپردازند. اما این محصول همه ساله نسبت به سایر محصولات کشاورزی در وقت برداشت خود در بازار های داخلی افغانستان به کاهش ارزش مواجه میشود. تا جاییکه حتی ارزش یک کیلو تربوز در سال 1399 در ولایت فراه به سه افغانی رسیده بود. اکنون نیز دهقانان این ولایت از کاهش روز افزون تربوز شاکی هستند و میگویند که از یک هفته بدینسو ارزش تربوز از 150 افغانی به چهل افغانی رسیده است. یکی از کشاورزان ولایت فراه که خود محصولات تربوز خود را به کابل آورده است، در مصاحبه خود با گزارشگر فارسی تایمز در روز شنبه 30 ثور گفته است که تمام دهقانان فراه از کاهش بی رویه ارزش تربوز در بازار های داخلی افغانستان نگران اند. وی “میگوید طبق معمول در سالهای قبل تجار ملی محصولات تربوز ما را مستقیماً از زمین های زراعتی ما خریداری میکردند آنها تقریبا نصف تربوز ولایت فراه را به پاکستان و اندک هم به ایران صادر میکردند. قسمت باقی مانده تربوز را همین تاجران به شهر کابل و باقی شهر های افغانستان برای فروش میاورند. اما امسال خیلی اندک از تاجران برای خریداری تربوز به فراه آمده بودند. بنابر این مجبور شدم که خودم یک بخش از محصولات تربوز خود را به کابل بیاورم. بیم ام نیز این بود که ممکن خریدار پیدا نشود و روز به روز ارزش تربوز کاهش یابد. اما اکنون که اینجا آمده ام نتواسته ام هنوز نصف تربوز خود بفروشم از سوی دیگر روز به روز ارزش آن کاهش میابد. شبانه روز بیش از دها بار سایر دهقانان از فراه به من تماس میگیرند که امسال هیچ مشتری برای خریداری تربوز نمی آید ما هم میخواهیم که محصولات تربوز خود را به کابل بیاریم.” موجودیت نا آرامی های سیاسی و امنیتی در پاکستان، افزایش تنش روز های اخیر میان دولت طالبان و جمهوری اسلامی ایران و عدم توانایی طالبان در راستای مدیریت اقتصاد ملی از جمله عوامل اصلی کاهش صادرات تربوز به خارج از کشور به حساب می آید. که این عوامل باعث کاهش شدید ارزش تربوز در روز های اخیر در بازار های داخلی افغانستان شده و هزار ها کشاورز و بارزگان اکنون در تهدید ناشی از این ناهنجاری قرار دارد.
